Panorama e Përgjithshme
Si pjesë kyçe e Korridorit Jugor të Gazit, Gazsjellësi Trans Adriatik është mjaft i rëndësishëm nga pikëpamja strategjike për Evropën dhe është thelbësor për ofrimin e aksesit të besueshëm në një burim të ri të gazit natyror, ndërsa mbështet objektivat e BE-së për tranzicionin e energjisë.
Rritja e kërkesës për energji
Burimet e gazit natyror në rajonin kaspik konsiderohen si një mundësi e jashtëzakonshme për Evropën për trajtimin e sfidave të saj energjetike. Gazi natyror pritet të luajë rol mjaft të rëndësishëm në përbërjen energjetike evropiane për dhjetëvjeçarët në vijim. Ai paraqet një alternativë të aksesueshme, të përballueshme dhe në sasi të ulëta karboni krahasuar me lëndët djegëse tradicionale si qymyri dhe nafta. Besueshmëria dhe fleksibiliteti që e karakterizon e kthejnë gazin natyror në partnerin ideal të burimeve të energjisë së rinovueshme.
Siguria e furnizimit
Si pjesë kyçe e Korridorit Jugor të Gazit, TAP paraqet burimin e ri të gazit natyror, aq të domosdoshëm për Evropën. Gazsjellësi i ndihmon bizneset dhe konsumatorët të plotësojnë nevojat e tyre, duke iu ofruar mundësi zgjedhjeje dhe furnizim të sigurt.
TAP gjithashtu ndihmon edhe në promovimin e sektorëve të gazit në vendet pritëse.
Të përkushtuar për tranzicion energjetik
BE synon të jetë neutral në çështjen e klimës deri në vitin 2050.
TAP synon të sigurojë që tranzicioni të ndodhë në një mënyrë të qëndrueshme, veçanërisht në Evropën Juglindore dhe në Ballkanin Perëndimor, ku sektori i energjisë është tepër i varur nga lëndët djegëse të rënda fosile. TAP mund të jetë një kontribues i rëndësishëm në objektivat e Marrëveshjes për një Evropë të Gjelbër dhe Marrëveshjes së Parisit duke furnizuar BE-në me burim energjie neutral ndaj karbonit, si hidrogjeni.
Gatishmëri për Hidrogjen
Përshtatja e infrastrukturës ekzistuese për transportimin e hidrogjenit dhe gazeve të tjera me emetim të ulët të karbonit është një element i rëndësishëm për arritjen e një të ardhmeje neutrale ndaj karbonit dhe kjo është një nga mundësitë që ne aktualisht po hulumtojmë.
- Studimi ynë i fundit mbi Gatishmërinë për Hidrogjen konfirmoi se TAP ka potencialin për të transportuar përzierje hidrogjeni në të ardhmen. Ne jemi në procesin e testimit të mjeteve tona në një laborator të njohur ndërkombëtarisht, për të vlerësuar plotësisht përshtatshmërinë e asetit për të përmbushur kërkesat dhe mundësitë e ardhshme për hidrogjenit.
- Në mënyrë të ngjashme, studimet nga prodhuesit kryesorë të pajisjeve, si për përshtatjen e pajisjeve të reja ashtu edhe të atyre ekzistuese për gatishmërinë për hidrogjen, siç janë kompresorët tanë me turbina me gaz, janë duke u zhvilluar aktualisht.
- TAP është gjithashtu pjesëmarrës në Projektin e Përbashkët të Industrisë H2Pipe për zhvillimin e udhëzimeve të para në botë për transportin e hidrogjenit në tubacionet ekzistuese dhe të reja në det.
Udha drejt dekarbonizimit
E vendosëm veten në një udhë drejt dekarbonizimit, me synimin të arrijmë neutralitetin klimatik deri në vitin 2050, duke i dhënë përparësi nismave me ndikimin më të madh në reduktimin e emetimeve, si dhe rritjen e efikasitetit në energji.
- Objektivi ynë afatshkurtër është të zvogëlojmë gjurmën tonë të karbonit me 5%, emetimet tona të metanit me 8% dhe emetimet tona nga rrjedhjet me 54% midis vitit 2022 dhe 2025.
- Për të arritur këto objektiva, ne kemi zhvilluar një Plan të Menaxhimit të Karbonit, i cili përmban më shumë se 25 nisma që fokusohen në reduktimin e emetimeve tona të drejtpërdrejta të CO2. Për shembull, ne aspirojmë të reduktojmë dhe përfundimisht të zëvendësojmë përdorimin e gazit natyror në veprimtarinë tonë operacionale, nëpërmjet elektrifikimit të mundshëm të stacioneve tanë kompresorë, idealisht me furnizimin me energji nga burime të rinovueshme.
Përfitimet e vendeve pritëse
TAP ka sjellë përfitime strategjike dhe ekonomike për tre vendet pritëse përmes të cilave kalon gazsjellësi: Greqinë, Shqipërinë dhe Italinë.
Pozitat e këtyre vendeve pritëse në hartën energjetike evropiane janë forcuar tashmë, duke u kthyer në porta hyrëse dhe nyje energjetike. Gazsjellësi ofron një infrastrukturë të re afatgjatë dhe të qëndrueshme gazi për këto vende, duke ofruar kështu një nivel të paprecedent sigurie lidhur me furnizimin e energjisë dhe stimulin kaq të domosdoshëm për zhvillim ekonomik.
Për më tepër, ndërtimi i gazsjellësit ka nxitur investime të konsiderueshme të huaja për vendet pritëse, që pritet të vijojnë gjatë gjithë jetëgjatësisë së gazsjellësit e më tej.
TAP ka sjellë edhe shumë përfitime të tjera ekonomike për vendet pritëse, përfshi:
- kontributin e drejtpërdrejtë në Prodhimin e Brendshëm Bruto (PBB) përmes taksave
- mundësitë e drejtpërdrejta dhe të tërthorta të punësimit
- prokurimin e mallrave dhe shërbimeve përmes zinxhirit të furnizimit
- investimet sociale dhe mjedisore përmes programeve komunitare.
Mundësitë rajonale
Në nivel rajonal, TAP mbështet objektivin e BE-së për furnizimin me gaz të Evropës Juglindore.
Në shtator të 2013-ës, konsorciumi i Shah Denizit nënshkroi me blerësit evropianë, përfshi edhe me shoqëritë energjetike të Greqisë dhe Bullgarisë, marrëveshje për shitjen e gazit.
Gazsjellësi Adriatiko-Jonian (IAP) i propozuar, i cili planifikohet të lidhet me TAP-in në Shqipëri, mund ta kthejë atë në portë hyrëse të gazit kaspik drejt Ballkanit Perëndimor. Nga TAP mund të përfitojnë edhe tregjet e tjera energjetike në rajon, si Sllovenia, Hungaria, Serbia dhe Republika e Maqedonisë së Veriut.
Në mars 2022 Greqi-Bullgari (IGB), është lidhur me sukses me TAP-in. IGB filloi operacionet tregtare në tetor 2022, duke sjellë gaz nga Kaspiku për Bullgarinë, për të rritur sigurinë e furnizimit me energji në një tjetër shtet evropian.